مبحث ماسك لايه‌ها در فتوشاپ يكي از مباحث جذاب و بسيار كاربردي در زمينه طراحي حرفه‌اي است و فردي كه با ابزارهاي فتوشاپ آشنايي كامل يافته، بتدريج نياز به استفاده از اين فرامين را احساس مي‌كند و متوجه خواهد شد طراحي حرفه‌اي بدون استفاده از ماسك‌ها بسيار سخت و دشوار است. ماسك‌ها را در فتوشاپ مي‌توان در سه گروه ماسك سريع، ماسك لايه و Clipping ماسك بررسي كرد. از مزاياي استفاده از ماسك‌ها در فتوشاپ مي‌توان به سرعت در انجام امور، به دست آوردن اشكال دلخواه از تصوير مورد نظر بدون تخريب آن و ويرايش و تغيير تصوير در هر زمان دلخواه اشاره كرد. در اين شماره قصد داريم درباره Clipping ماسك صحبت كنيم و با يك پروژه عملي، عملكرد آن را روي تصاوير نشان دهيم.

حتما تا به حال تصاويري را ديده‌ايد كه داخل يك شكل خاص يا متن ديده مي‌شود و شايد به اين نكته فكر كرده‌ايد چگونه اين عمل انجام مي‌گيرد؟ آيا عكس در اين نواحي برش داده مي‌شود يا ترفند ديگري باعث به وجود آمدن اين نوع تصاوير مي‌گردد؟

بسياري از كاربران سطح متوسط رايانه با كليدهاي ميانبر در نرم‌افزارها آشنايي دارند. يكي از عمومي‌ترين اين كليدها نيز Ctrl + Z است كه در بسياري از برنامه‌ها براي بازگشت به عقب به‌كار مي‌رود. اگر با نرم‌افزار فتوشاپ كار كرده باشيد، حتما متوجه شده‌ايد كه اين كليد در فتوشاپ عمل بازگشت و حركت به جلو را انجام مي‌دهد. به‌طوري‌كه با يك‌بار فشار اين كليدها يك مرحله به عقب برمي‌گرديد و با فشار مجدد آن، يك مرحله به جلو رفته و به عبارت ديگر به همان حالت اوليه بازخواهيد گشت! اگر در اين نرم‌افزار بخواهيد چند مرحله و به‌صورت پشت سرهم به عقب برگرديد، ‌بايد از گزينه step backward كمك بگيريد كه كليدهاي ميانبر براي استفاده از آن Ctrl + Alt + Z است. در صورتي‌كه اصرار داريد از همان كليدهاي Ctrl + Z استفاده كنيد، اما به‌جاي يك مرحله به عقب و يك مرحله به جلو، به‌صورت پي‌در‌پي به سمت عقب حركت كنيد

تصاوير RAW در واقع نگاتيو خام ديجيتال تصاوير در دنياي رايانه به حساب مي‌آيد و با استفاده از آنها مي‌توانيم تغييرات بسيار ارزشمندي را در ويرايش تصاوير اعمال كنيم. براي كار روي اين نوع تصاوير در فتوشاپ پلاگيني به نام Camera RAW تعبيه شده كه به كمك آن مي‌توانيم ريزترين تغييرات دلخواه را در تصاوير RAW اعمال كنيم و عكس‌ها را به بهترين كيفيت برسانيم.

يك تصوير RAW تصويري است كه اطلاعات آن توسط دوربين دستكاري نشده و به همان حالت خام روي حافظه ذخيره شده است. اين نوع تصاوير حاوي اطلاعات بيشتري در مورد رنگ و نور تصوير نسبت به تصاوير JPG وTiff ذخيره مي‌كند. با تنظيم اين اطلاعات مي‌توان به تصاوير حيرت‌انگيزي دست پيدا كرد، همچنين اطلاعات متاديتاي تصاوير مثل وايت بالانس و اكسپوشر در اين نوع تصاوير براحتي قابل تغيير و جا‌به‌جايي است.

Raw پسوندي براي فايل‌ها نبوده و در واقع توصيفي است براي تصاوير خام ديجيتال. البته ممكن است اين نوع تصاوير در دوربين‌هاي مختلف پسوندهاي متفاوتي داشته باشد.

حتما تا به حال تصاوير تركيب شده‌اي را مشاهده كرده‌ايد كه بسيار رويايي و جالب به نظر مي‌رسند و به صورت پيچيده‌اي در هم ادغام شده و يك تصوير جديد را پديد آورده‌اند. شايد در نگاه اول اين تركيب تصاوير مشكل و سخت به نظر برسد؛ اما با كمي آگاهي از لايه‌ها در فتوشاپ و تركيب آنها در حالت Blend Mode مي‌توانيم به نتايج بسيار جالبي از تركيب تصاوير دست يابيم.

با اين كه اين بخش از فتوشاپ معمولا با سعي و خطا و امتحان حالت‌هاي مختلف به نتايج مورد نظر منجر مي‌شود، اما آگاهي از نحوه عملكرد هر حالت مي‌تواند كمك شاياني در رسيدن به نتايج دلخواه در حداقل زمان ممكن باشد. اعمال حالت تركيبي در فتوشاپ در دو حالت امكان‌پذير است. پركاربردترين حالت لايه‌بندي تصوير و انتخاب حالت تركيبي مورد نظر در پانل لايه‌هاست؛ اما از طريق نوار تنظيمات هر ابزار طراحي مثل مداد و قلم‌مو نيز مي‌توانيم به همه يا برخي حالت‌هاي تركيبي دست پيدا كنيم.

ما هرچقدر هم طراح حرفه‌ای باشیم باز ممكن است در حین طراحی مرتكب اشتباهاتی بشویم و بخواهیم كه به عقب بازگشته و اشتباهات خود را جبران كنیم. فتوشاپ یكي از اولین نرم‌افزارهایی بود كه در همان نگارش‌های نخست خود این امكان را به‌صورت یك پانل برای كاربران خود فراهم كرد و بتدریج با گسترش امكانات آن، قدرت این پانل را بیشتر و بیشتر كرد.

انجام كارهاي تكراري هميشه و همه جا كسالت‌بار و ناخوشايند بوده و همه به‌دنبال روش‌هايي براي فرار از انجام اين كارها هستيم. اين موضوع در فتوشاپ هم صادق است و با وجود جذابيت محيط فتوشاپ و عمليات انجام گرفته در آن، وقتي اين عمليات به كارهاي تكراري هر روزه تبديل شود، ناخوشايند و كسالت‌بار خواهد بود.

 امور تكراري در همه مخاطبان فتوشاپ ممكن است وجود داشته باشد و هر فرد به نحوي با اين نوع كارها سر و كار داشته باشد. مثلا يك عكاس هر روز شايد بارها مجبور است تصوير گرفته شده توسط دوربين را كه اندازه بزرگي دارد كنار هم چيده و سري چندتايي عكس پرسنلي تهيه كند يا يك طراح صفحات وب لازم است با طي يك پروسه تكراري تصاوير با حجم‌هاي بالا و كيفيت‌هاي مختلف را به تصاويري با حجم پايين و كيفيت مناسب صفحه وب تبديل كند يا يك طراح گرافيست لازم است براي ايجاد جلوه دلخواهي كه تركيبي از چند عمليات مختلف در محيط فتوشاپ است چند بار روي تصاوير مختلف تكرار كند. در همه اين حالات آرزوي اين افراد وجود امكاني براي آموزش فتوشاپ در امور تكراري و انجام خودكار اين عمليات است. در اين شماره قصد داريم با نگاهي دقيق‌تر به پانل اكشن فتوشاپ با ابزارها و قسمت‌هاي مختلف آن بيشتر آشنا شده و از آنها در ذخيره‌سازي امور تكراري در محيط فتوشاپ استفاده كنيم.

يكي از كارهايي كه همه عكاسان انجام مي‌دهند چاپ عكس پرسنلي 4×3 يا 3×2 در محيط فتوشاپ است كه شايد بعد از مرحله رتوش، چيدن و تنظيم تصوير مورد نظر كنار هم و به تعداد دلخواه و بعد دور‌بري تصوير و ارسال آن براي چاپ يكي از كارهاي هر روزه آنها باشد.

در اين مطلب درباره رتوش تصاوير صحبتي نمي‌كنيم چون با توجه به نوع تصوير بايد به صورت دستي نسبت به رتوش تصوير اقدام كنيم. البته برخي روش‌هاي خودكار نيز براي رتوش وجود دارد كه ان‌شاءالله در شماره‌هاي آينده درباره آن مطالبي ارائه مي‌شود. قبل از شروع عمليات بهتر است تصوير مورد نظر را رتوش كرده و حتما در ابعاد سه در چهار با رزولوشن 300، Crop زده باشيد. براي انجام مرحله به مرحله اين كارگاه آموزشي به ترتيب زير عمل كنيد:

ايجاد تصاوير جديد در فتوشاپ

فراميني مثل چرخش، قرينه‌سازي و آينه‌اي‌كردن ازكاربردی‌ترين فرامين استفاده شده در فتوشاپ است؛ اما استفاده از اين فرامين براي توليد تصاوير جديد بسيار جالب توجه است. در اين شماره در نظر داريم به اتفاق هم در يك پروژه عملي ايجاد يك تصوير خلاقانه را با استفاده از يك تصوير ديگر فرابگيريم.

براي اين هدف مي‌توانيم از هر نوع تصويری استفاده كنيم؛ امـــا براي بهدست آوردن بهترين نتيجه بهتر است تصاويري را كه المان‌هاي كوتاه كنار دارد، مورد استفاده قرار دهيم. در تصوير انتخاب شده ما، شاخه‌هاي درخت كمك فراواني در ايجاد تصوير نهايي خواهدكرد.

براي شروع ابتدا بخش‌هاي اضافي تصوير را به كمك ابزار Crop حذف مي‌كنيم، براي اين منظور ابتدا ابزار Crop را از نوار ابزار انتخاب كرده يا دكمه C را از صفحه كليد فشار مي‌دهيم، سپس با درگ ماوس كادر مورد نظر خود را براي حذف بخش‌هاي اضافي تصوير ترسيم مي‌كنيم. در اين تصوير از گوشه سمت چپ و بالا عمل درگ ماوس را شروع كرده و تا قسمت انتهايي تنه درخت، آن را ادامه مي‌دهيم تا كل درخت و بخش‌هاي كوچكي از خاك نيز در تصوير ديده شود. پس از ترسيم كادر با زدن دكمه Enter از صفحه كليد كادر را تائيد كرده و بخش‌هاي اضافي تصوير را حذف مي‌كنيم.

یكی از مهم‌ترین انتخاب‌هایی كه در طراحی به آن نیاز داریم انتخاب رنگ مناسب برای طرح است كه با توجه به نوع خروجی شرایطی باید برای آن در نظر گرفته شود؛ زیرا با توجه به تفاوت مد‌های رنگی در خروجی‌های متفاوت باید استانداردهای هر مد رنگی رعایت شود و با توجه به آن به انتخاب رنگ پرداخت. همان‌گونه كه قبلا نیز اشاره شد مد‌های رنگی مختلفی در بحث ایجاد رنگ در رایانه و چاپ وجود دارد كه فتوشاپ از همه آنها پشتیبانی كرده و تمامی این مدهای رنگی در فتوشاپ قابل تعریف و انتخاب است.