آشنایی با ابزار تغيير روشنايي و برداري در فتوشاپ
فتوشاپ علاوه بر يك نرم‌افزار قوي در زمينه طراحي و گرافيك، يك آتليه كامل عكاسي نيز بوده و تمامي فعاليت‌هايي را كه يك عكاس در آتليه عكاسي خود به انجام آن نياز دارد، در خود جاي داده است. البته اگر بخواهيم يك آتليه كامل براي كارهاي عكاسي داشته باشيم، بهتر است به جاي فتوشاپ از نرم‌افزار ديگر شركت ادوب در زمينه عكاسي به نام Light room استفاده كنيم.اما به هر حال در فتوشاپ نيز ابزارهايي براي عكاسي گنجانده شده است كه در اين مطلب قصد داريم آنها را با هم بررسي كنيم.
اين ابزارها كه هشتمين گروه از مجموعه ابزارهاي رتوش و طراحي هستند نيز ماهيت قلم‌مويي دارند و پس از انتخاب آنها مي‌توانيم با كليك راست در محيط كاري نسبت به تغيير مشخصات قلم‌مو (اندازه، سختي و نوك قلم) اقدام كنيم. وظيفه اين ابزارها در واقع شبيه‌سازي اموري است كه در مراحل ظهور عكس انجام مي‌گيرد. در عكاسي سنتي براي ظهور عكس، نگاتيو در مقابل كاغذ حساس عكاسي قرار داده مي‌شود، سپس از طريق تاباندن نور به نگاتيو، تصوير آن روي كاغذ حساس نقش مي‌بندد و پس از قرار دادن آن در محلول ثبوت، عكس ظاهر مي‌شود. بعضي مواقع، جزئيات بخشي از نگاتيو دقيقا روي عكس ديده نمي‌شود. در چنين شرايطي، به محل‌هاي روشن‌تر نور بيشتري داده مي‌شود يا از تابيدن نور بيشتر به محل‌هاي تيره جلوگيري مي‌شود. جلوگيري از نوردهي را «داجينگ» يا سايه انداختن و نوردهي اضافي به يك قسمت را «سوزاندن» مي‌نامند. براي افزايش تيرگي تصوير بايد نور بيشتري به محل مورد نظر از تصوير تابيده شود. به اين منظور عكاس دست خود را مقابل منبع نور قرار مي‌دهد و آن را به قسمت دلخواهي از تصوير هدايت مي‌كند. به همين دليل ابزاري كه عمل تيره‌تر كردن تصوير را انجام مي‌دهد، با شكل دست نمايش داده مي‌شد. در حالت داجينگ نيز به كمك يك شابلون كه داراي يك دسته است، جلوي نوردهي به صورت كامل گرفته مي‌شود. در اين مجموعه نيز 2 ابزار با همين نام براي افزايش روشنايي (Dodge) يا كاهش روشنايي (Burn) بخش مورد نظر از تصوير گنجانده شده كه در 3 وضعيت قابل استفاده‌اند.
براي هر تصوير 3 محدوده از لحاظ روشنايي مي‌توان در نظر گرفت.
1ـ محدوده روشن تصوير High light
2ـ محدوده تيره تصوير Shadow
3 ـ محدوده‌اي كه بين اين دو محدوده قرار گرفته و با عنوان Midtones يا ميانمايه ناميده مي‌شود.
Dodge و Burn
پس از انتخاب هريك از اين دو ابزار فوق، از قسمت Range در نوار Option مي‌توانيم محدوده مورد نظر را جهت روشن‌تر يا تيره‌تر كردن، انتخاب كنيم. يعني اگر بخواهيم نتيجه فقط در محدوده‌هاي تيره اعمال شود، گزينه Shadowو براي محدوده‌هاي روشن تصوير گزينهHighlight و براي تاثير‌گذاري ميانمايه‌هاي تصوير گزينه Midtones را انتخاب مي‌كنيم.
Sponge
از سومين ابزار اين گروه براي تنظيم غلظت رنگي تصوير مي‌توان استفاده كرد. در صورتي كه پس از انتخاب اين ابزار در قسمت Mode نوار Option گزينهSaturate انتخاب شود با استفاده از ابزار، غلظت رنگي قسمت اعمال شده افزايش يافته و در صورتي كه گزينه Desaturate را انتخاب كنيم، غلظت رنگي بخش استفاده شده كاهش مي‌يابد.
ابزارهاي برداري
سومين مجموعه ابزارهايي كه در جعبه‌ابزار فتوشاپ پس از مجموعه ابزارهاي طراحي و رتوش مي‌بينيم با نام ابزارهاي برداري نامگذاري شده‌اند. ويژگي خاص اين مجموعه ابزارها همان گونه كه از اسم آنها پيداست ويژگي برداري آنهاست؛ يعني اشكالي كه با اين مجموعه ايجاد مي‌شوند نسبت به تبديل اندازه حساس نبوده و به هر اندازه دلخواه امكان افزايش يا كاهش سايز چاپي براي آنها مي‌توان در نظر گرفت.
اولين عضو اين مجموعه ابزار Pen است كه با استفاده از آن مي‌توانيم نسبت به ايجاد شكل دلخواه خود اقدام كنيم. روش استفاده از اين ابزار به اين صورت است كه پس از انتخاب اين ابزار با كليك در فضاي كاري، نقطه‌اي با نام نقطه عطف (Anchor point) ايجاد شده سپس با حركت ماوس و كليك دوباره نقطه عطف جديدي ايجاد مي‌شود. با تكرار اين عمل مي‌توانيم اشكال دلخواه خود را به وجود آوريم. براي ايجاد حالت منحني در نقاط عطف كافي است هنگام كليك جهت ايجاد نقطه عطف، دكمه ماوس را رها نكرده و با درگ ماوس خط ايجاد شده را به صورت منحني دلخواه خود درآوريم. براي بستن شكل ايجاد شده با اين ابزار، بايد آخرين كليك را روي اوليه نقطه ايجاد شده انجام دهيم تا شكل بسته شود.
اين ابزار در 2 حالت Shape Layer (شكل لايه‌دار) و Path (مسير) قابل استفاده بوده كه از نوار Option ابزار قابل تنظيم است.
با استفاده از اين ابزار در حالت Shape Layer لايه جديدي در پانل لايه ايجاد مي‌شود كه شكلي متفاوت از بقيه لايه‌ها دارد و شامل 2 قسمت است. قسمت اول رنگ شكل ايجاد شده را نشان داده و قسمت دوم شكل ترسيم شده را به صورت ماسك برداري نمايش مي‌دهد. با 2 بار كليك روي قسمت مربوط به رنگ مي‌توانيم رنگ شكل ايجاد شده را عوض كنيم و به رنگ دلخواه خود درآوريم.
از موارد كاربرد اين ابزار مي‌توان ايجاد پس‌زمينه‌هاي منحني شكل در لبه يا اطراف پروژه را نام برد. يكي ديگر از كاربرد‌هاي اين ابزار ايجاد مسير دلخواه جهت تايپ متن است؛ يعني ابتدا با اين ابزار مسير دلخواه خود را ترسيم مي‌كنيم، سپس با انتخاب ابزار متن و كليك روي مسير ايجاد شده، با اين ابزار مي‌توانيم متن خود را روي آن قرار دهيم.
اين ابزار هم‌خانواده‌هاي ديگري نيز دارد كه در آينده درباره آنها صحبت خواهيم كرد.
